Ngành xây dựng với đặc thù thanh toán nhiều giai đoạn thường xuyên phát sinh các nghiệp vụ tài chính phức tạp. Trong số đó, tài khoản 337 là công cụ không thể thiếu để ghi nhận các khoản thanh toán theo tiến độ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ tổng hợp và gửi đến bạn đọc những hướng dẫn chi tiết và chính xác nhất về cách hạch toán tài khoản 337 theo Thông tư 200/2014/TT-BTC.
1. Tài khoản 337 theo Thông tư 200 là tài khoản gì?
Theo Điều 56 Thông tư 200/2014/TT-BTC, tài khoản 337 là tài khoản Thanh toán theo tiến độ hợp đồng xây dựng, được sử dụng để phản ánh số tiền khách hàng phải trả theo tiến độ kế hoạch và số tiền phải thu theo doanh thu tương ứng với phần công việc đã hoàn thành do nhà thầu tự xác định của hợp đồng xây dựng dở dang.
2. Nguyên tắc kế toán của TK 337 – Thanh toán theo tiến độ hợp đồng xây dựng theo TT200
Căn cứ khoản 1, Điều 56 Thông tư 200/2014/TT-BTC, nguyên tắc kế toán đối với tài khoản 337 bao gồm:
– Tài khoản 337 chỉ được sử dụng trong trường hợp hợp đồng giữa nhà thầu và chủ đầu tư có quy định rõ việc thanh toán sẽ được thực hiện theo tiến độ đã lập kế hoạch từ trước. Tài khoản này không áp dụng đối với các hợp đồng mà việc thanh toán căn cứ vào khối lượng công việc thực tế hoàn thành và đã được chủ đầu tư xác nhận.
– Việc ghi Nợ TK 337 dựa trên chứng từ do nhà thầu lập, phản ánh doanh thu tương ứng với phần công việc hoàn thành trong kỳ, không cần đợi xác nhận từ phía khách hàng. Nhà thầu cần chủ động lựa chọn phương pháp phù hợp để xác định phần công việc đã hoàn tất, đồng thời phân công trách nhiệm cho các bộ phận liên quan trong việc xác định giá trị thực hiện và lập chứng từ ghi nhận doanh thu trong kỳ.
Ghi Có TK 337 căn cứ vào hoá đơn được lập theo tiến độ thanh toán đã được hai bên thỏa thuận trong hợp đồng. Giá trị trên hóa đơn thể hiện khoản phải thu từ khách hàng, không phải là căn cứ ghi nhận doanh thu trong kỳ kế toán.
– Tài khoản 337 cần được quản lý, theo dõi chi tiết theo từng hợp đồng cụ thể nhằm đảm bảo minh bạch và thuận tiện trong việc kiểm tra, đối chiếu.
3. Kết cấu và nội dung phản ánh của TK337
Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 337 – Thanh toán theo tiến độ hợp đồng xây dựng được quy định tại khoản 2, Điều 56 Thông tư 200/2014/TT-BTC như sau:
- Bên Nợ: Ghi nhận phần giá trị doanh thu đã được xác định, tương ứng với khối lượng công việc đã hoàn thành trong kỳ thuộc hợp đồng xây dựng đang thực hiện. Đây là số tiền nhà thầu được ghi nhận là doanh thu nhưng chưa đến kỳ khách hàng phải thanh toán theo hợp đồng.
- Bên Có: Ghi nhận số tiền mà khách hàng có nghĩa vụ thanh toán theo tiến độ được quy định trong hợp đồng, bất kể khối lượng thực tế đã hoàn thành đến thời điểm đó.
- Số dư bên Nợ: Thể hiện phần doanh thu đã xác lập từ công việc hoàn thành vượt quá số tiền mà khách hàng cần thanh toán theo tiến độ hợp đồng tại cùng thời điểm.
- Số dư bên Có: Biểu thị phần chênh lệch khi nghĩa vụ thanh toán theo tiến độ của khách hàng lớn hơn giá trị công việc thực tế đã hoàn thành và được ghi nhận là doanh thu.
4. Hướng dẫn hạch toán một số nghiệp vụ kinh tế liên quan đến Tài khoản 337 theo TT200
– Trường hợp hợp đồng xây dựng quy định nhà thầu được thanh toán theo tiến độ kế hoạch, khi kết quả thực hiện hợp đồng xây dựng được ước tính một cách đáng tin cậy, thì kế toán căn cứ vào chứng từ phản ánh doanh thu tương ứng với phần công việc đã hoàn thành (không phải hoá đơn) do nhà thầu tự xác định, hạch toán:
Nợ TK 337 – Thanh toán theo tiến độ kế hoạch hợp đồng xây dựng
Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
– Căn cứ vào hoá đơn được lập theo tiến độ kế hoạch để phản ánh số tiền phải thu theo tiến độ kế hoạch đã ghi trong hợp đồng, hạch toán:
Nợ TK 131 – Phải thu của khách hàng
Có TK 337 – Thanh toán theo tiến độ kế hoạch hợp đồng xây dựng
Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp.
– Khi nhà thầu nhận được tiền của khách hàng thanh toán, hạch toán:
Nợ các TK 111, 112
Có TK 131 – Phải thu của khách hàng.
5. Các câu hỏi thường gặp liên quan đến TK337 theo TT200
Chứng từ nào dùng để hạch toán vào TK337?
- Ghi Có TK 337: Dựa trên hóa đơn GTGT phát hành theo tiến độ thanh toán đã ký trong hợp đồng.
- Ghi Nợ TK 337: Dựa trên chứng từ xác định doanh thu (do nhà thầu lập), căn cứ vào phần công việc thực tế đã hoàn thành. Các chứng từ có thể gồm: bảng xác định giá trị hoàn thành, biên bản nghiệm thu nội bộ, phiếu xác nhận khối lượng…
TK337 có cần theo dõi chi tiết không?
Có. TK337 bắt buộc phải được theo dõi chi tiết theo từng hợp đồng xây dựng để đảm bảo dễ dàng đối chiếu, kiểm soát và phản ánh đúng tình hình thực hiện và thanh toán của từng dự án.
Có được sử dụng TK337 trong lĩnh vực khác ngoài xây dựng không?
Không nên. TK337 là tài khoản đặc thù chỉ áp dụng cho lĩnh vực xây dựng, cụ thể là cho các hợp đồng xây dựng được thanh toán theo tiến độ kế hoạch. Các lĩnh vực khác không có đặc thù này sẽ không cần (hoặc không phù hợp) để sử dụng tài khoản này.
TK337 có liên quan gì đến TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ?
Có liên quan về mặt nghiệp vụ, nhưng không thay thế nhau. TK 511 phản ánh doanh thu thực tế ghi nhận theo chuẩn mực kế toán, còn TK 337 chỉ dùng để phản ánh nghĩa vụ thanh toán theo hợp đồng. Khi ghi nhận doanh thu (Nợ TK 337 / Có TK 511), số tiền tương ứng sẽ được kết chuyển từ TK 337 sang TK doanh thu.
Có bắt buộc phải sử dụng TK337 cho hợp đồng xây dựng thanh toán theo tiến độ không?
Có. Nếu hợp đồng có điều khoản thanh toán theo tiến độ kế hoạch, doanh nghiệp bắt buộc phải sử dụng TK337 để phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch và tuân thủ quy định tại Thông tư 200. Không sử dụng TK337 sẽ dẫn đến sai lệch trong báo cáo tài chính và bị coi là không tuân thủ quy định kế toán.
Trường hợp nhà thầu chưa hoàn thành công việc nhưng vẫn lập hóa đơn theo tiến độ, có được ghi nhận doanh thu không?
Không. Việc lập hóa đơn theo tiến độ chỉ là căn cứ ghi Có TK 337, tức là ghi nhận khoản phải thu theo hợp đồng. Không được ghi nhận doanh thu nếu công việc thực tế chưa được thực hiện hoặc chưa đủ điều kiện ghi nhận doanh thu theo Chuẩn mực kế toán số 15 (Doanh thu và thu nhập khác).
Có thể kết chuyển TK337 sang các tài khoản khác không?
TK 337 là tài khoản trung gian phản ánh tiến độ thanh toán và phần công việc thực hiện, nên chỉ được kết chuyển sang TK 511 (doanh thu) hoặc đối ứng với các tài khoản công nợ (131 – Phải thu khách hàng). Không được tự ý kết chuyển sang tài khoản chi phí hoặc tài sản khác.
TK337 có ảnh hưởng đến lợi nhuận kế toán không?
Không trực tiếp. Vì TK337 không phản ánh doanh thu hay chi phí, nên không tác động trực tiếp đến lợi nhuận kế toán. Tuy nhiên, nếu sai sót trong xác định giá trị công việc hoàn thành (ghi Nợ TK 337 không đúng) thì gián tiếp gây ảnh hưởng đến doanh thu và lợi nhuận.
Có cần điều chỉnh TK337 vào cuối kỳ kế toán không?
Có thể có. Cuối mỗi kỳ kế toán, kế toán cần đối chiếu lại số dư TK337 với thực tế tiến độ hợp đồng và phần công việc đã hoàn thành. Nếu có chênh lệch đáng kể hoặc phát hiện ghi nhận sai kỳ, cần thực hiện bút toán điều chỉnh để đảm bảo báo cáo tài chính chính xác.
Tạm kết:
Việc xử lý chính xác các khoản thanh toán theo tiến độ không chỉ phản ánh đúng tình hình tài chính mà còn thể hiện năng lực quản lý của doanh nghiệp. Tài khoản 337 theo Thông tư 200 là một phần không thể thiếu trong hệ thống kế toán xây dựng hiện nay. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi vừa cung cấp sẽ đem lại nhiều giá trị hữu ích cho bạn đọc.
