Số vốn tối thiểu để đăng ký hộ kinh doanh là nội dung được nhiều cá nhân, hộ gia đình quan tâm khi chuẩn bị hồ sơ kinh doanh. Việc hiểu rõ quy định về vốn không chỉ giúp kê khai đúng theo pháp luật mà còn hạn chế rủi ro về thuế và trách nhiệm tài chính trong quá trình hoạt động. Bài viết dưới đây của Ketoan.vn sẽ giúp bạn nắm rõ bản chất vốn hộ kinh doanh và những điểm cần lưu ý khi đăng ký.
1. Vốn hộ kinh doanh là gì?
Vốn kinh doanh của hộ kinh doanh là tổng giá trị tài sản do chủ hộ hoặc các thành viên hộ gia đình đầu tư để bắt đầu và duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh hoặc cung ứng dịch vụ.
Theo Điều 82 Nghị định 168/2025/NĐ-CP (hiệu lực từ 01/7/2025), hộ kinh doanh do cá nhân hoặc hộ gia đình thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản đối với hoạt động kinh doanh. Vì vậy, vốn kinh doanh không tách biệt với tài sản riêng của chủ hộ khi phát sinh nghĩa vụ tài chính.
Vốn hộ kinh doanh có thể bao gồm:
- Tiền mặt hoặc tiền gửi dùng cho hoạt động kinh doanh
- Máy móc, thiết bị, công cụ, dụng cụ phục vụ sản xuất – kinh doanh
- Hàng hóa, nguyên vật liệu
- Bất động sản được sử dụng cho mục đích kinh doanh
- Các tài sản hợp pháp khác do chủ hộ đầu tư
2. Số vốn tối thiểu để đăng ký hộ kinh doanh là bao nhiêu?
Pháp luật không quy định mức vốn tối thiểu/tối khi đăng ký hộ kinh doanh. Nội dung này đã được ghi nhận tại Nghị định 01/2021/NĐ-CP và Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Tuy nhiên, theo Phụ lục III-1 Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT, khi nộp hồ sơ đăng ký, chủ hộ bắt buộc phải kê khai mức vốn kinh doanh trong giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh. Mức vốn này do chủ hộ tự xác định và thường căn cứ vào các yếu tố sau:
- Năng lực tài chính của chủ hộ: Vốn đăng ký nên phù hợp với khả năng tài chính thực tế của cá nhân hoặc hộ gia đình.
- Quy mô hoạt động kinh doanh: Quy mô càng lớn thì nhu cầu vốn càng cao; các mô hình kinh doanh nhỏ lẻ thường không cần vốn lớn.
- Ngành nghề kinh doanh: Một số lĩnh vực như sản xuất, chế biến thực phẩm, dịch vụ ăn uống… cần vốn đầu tư ban đầu cao hơn do chi phí máy móc, nguyên liệu, mặt bằng.
- Định hướng phát triển lâu dài: Nếu có kế hoạch mở rộng trong tương lai, việc đăng ký mức vốn phù hợp ngay từ đầu sẽ thuận lợi hơn cho quá trình kinh doanh.
3. Lưu ý về vốn kinh doanh của hộ kinh doanh
Khi đăng ký và hoạt động theo mô hình hộ kinh doanh, chủ hộ cần lưu ý một số điểm sau liên quan đến vốn kinh doanh:
- Hộ kinh doanh không thuộc nhóm đối tượng phải đáp ứng mức vốn điều lệ tối thiểu theo quy định của pháp luật chuyên ngành như doanh nghiệp (công ty TNHH, công ty cổ phần…).
- Chủ hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với mọi nghĩa vụ phát sinh từ hoạt động kinh doanh, không tách biệt tài sản cá nhân và tài sản kinh doanh.
- Dù pháp luật không quy định mức vốn tối thiểu, chủ hộ nên kê khai vốn tương ứng với quy mô hoạt động và khả năng tài chính để hạn chế rủi ro pháp lý và thuận lợi khi mở rộng kinh doanh sau này.
- Mức vốn kê khai có thể được cơ quan quản lý tham khảo, tuy nhiên lệ phí môn bài hiện nay chủ yếu căn cứ vào doanh thu hàng năm, không trực tiếp dựa trên số vốn đăng ký ban đầu.
4. Giải đáp 1 số thắc mắc thường gặp
Câu hỏi 1: Kê khai vốn cao hay thấp thì tốt hơn?
Trả lời: Pháp luật không quy định vốn cao hay thấp là có lợi hay bất lợi đối với hộ kinh doanh. Tuy nhiên, kê khai vốn quá thấp có thể ảnh hưởng đến uy tín với đối tác, khả năng vay vốn ngân hàng; trong khi vốn quá cao có thể làm tăng mức thuế khoán trước năm 2026. Vì vậy, chủ hộ nên kê khai vốn phù hợp với quy mô và khả năng tài chính thực tế.
Câu hỏi 2: Vốn kinh doanh có ảnh hưởng đến quyền lợi và trách nhiệm không?
Trả lời: Không. Dù kê khai vốn cao hay thấp, hộ kinh doanh vẫn có quyền và nghĩa vụ như nhau theo quy định pháp luật. Mức vốn không làm thay đổi trách nhiệm tài chính của chủ hộ.
Câu hỏi 3: Có được thay đổi vốn đã kê khai không?
Trả lời: Có. Chủ hộ có thể điều chỉnh vốn kinh doanh bằng cách thực hiện thủ tục thay đổi đăng ký hộ kinh doanh tại Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã. Thủ tục đơn giản, chi phí thấp.
Câu hỏi 4: Vốn kinh doanh có ảnh hưởng đến việc vay ngân hàng không?
Trả lời: Có, nhưng chỉ mang tính gián tiếp. Một số ngân hàng tham khảo mức vốn đăng ký khi đánh giá hồ sơ vay, tuy nhiên các yếu tố quyết định vẫn là doanh thu thực tế, lịch sử kinh doanh và tài sản bảo đảm.
Câu hỏi 5: Kê khai vốn không đúng thực tế có bị xử phạt không?
Trả lời: Có. Trường hợp kê khai vốn không trung thực hoặc cố ý sai lệch, hộ kinh doanh có thể bị xử phạt hành chính từ 10 – 20 triệu đồng theo Nghị định 122/2021/NĐ-CP.
Tóm lại, pháp luật hiện hành không quy định số vốn tối thiểu để đăng ký hộ kinh doanh, tuy nhiên chủ hộ vẫn phải kê khai vốn phù hợp với quy mô và khả năng tài chính thực tế. Việc xác định đúng mức vốn ngay từ đầu sẽ giúp hộ kinh doanh hoạt động ổn định, thuận lợi và hạn chế phát sinh rủi ro pháp lý về sau.
