Từ ngày 01/01/2026, cơ chế hộ kinh doanh nộp thuế khoán sẽ bị bãi bỏ. Toàn bộ hộ kinh doanh có doanh thu đều cần phải thực hiện kê khai, tự nộp thuế theo doanh thu thực tế phát sinh. Vậy cách tính thuế hộ kinh doanh từ năm 2026 như thế nào?
1. Cách tính thuế hộ kinh doanh được chia thành 3 nhóm theo quyết định 3389/QĐ-BTC
(1) Bãi bỏ thuế khóan từ ngày 01/01/2026, hộ kinh doanh áp dụng phương pháp kê khai
Theo khoản 6 điều 10 nghị quyết 198/2025/QH15 quy định rằng:
“6. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không áp dụng phương pháp khoán thuế từ ngày 01 tháng 01 năm 2026. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo pháp luật về quản lý thuế.”
Ngoài ra, tại tiểu mục 2.2 mục 2 phần I điều 1 Đề án kèm theo quyết định 3389/QĐ-BTC năm 2025 Bộ Tài Chính hướng dẫn:
“Đảm bảo hộ kinh doanh áp dụng phương pháp tự khai, tự nộp thuế từ ngày 01/01/2026.”
(2) Mô hình quản lý thuế với hộ, cá nhân kinh doanh
Ngày 06/10/2025, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định 3389/QĐ-BTC năm 2025 về việc phê duyệt đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”.
Theo đó, từ năm 2026 các hộ kinh doanh cần phải nộp 2 loại thuế:
- Thuế GTGT
- Thuế TNCN
Tại Bảng 2 mô hình quản lý thuế với hộ, cá nhân kinh doanh tại Đề án kèm theo Quyết định 3389/QĐ-BTC năm 2025 hướng dẫn cách tính thuế hộ kinh doanh 2026 chi tiết khi bỏ thuế khoán sang kê khai và tự nộp thuế đối với 03 nhóm hộ kinh doanh:
- Nhóm 1: HKD có doanh thu ít hơn 200 triệu đồng/năm.
- Nhóm 2: HKD có doanh thu từ 200 triệu đến 3 tỷ đồng/năm.
- Nhóm 3: HKD có doanh thu lớn hơn 3 tỷ đồng/năm.
Nhóm 1: Doanh thu dưới 200 triệu
Đối với các hộ kinh doanh có mức doanh thu ít hơn 200 triệu VNĐ trên 1 năm thì không cần phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN.
Tuy nhiên, các hộ kinh doanh nhóm này phải thực hiện:
- Kê khai doanh thu: HKD phải thực hiện kê khai 2 lần/năm (kê khai vào đầu hoặc giữa năm và cuối năm) để xác định nghĩa vụ thuế.
- Về hóa đơn: các hộ kinh doanh được khuyến khích sử dụng hóa đơn điện tử có mã khi thực hiện giao dịch với người tiêu dùng.
- Về sổ sách kế toán: Các hộ kinh doanh ghi chép đơn giản và được hỗ trợ phần mềm đơn giản miễn phí.
Đối với trường hợp kinh doanh qua nền tảng TMĐT như trên sàn Shopee, Tiktok,… thì thực hiện như sau:
- Nếu sàn có chức năng thanh toán:
- Sàn khấu trừ, kê khai và nộp thay thuế GTGT, TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu.
- Nếu doanh thu cuối năm nhỏ hơn 200 triệu,thì được xử lý hoàn nộp thừa thuế đã nộp thay.
- Nếu sàn không có chức năng thanh toán:
- Cá nhân phải tự kê khai, nộp thuế theo từng lần phát sinh, tháng hoặc quý.
Ngoài ra, với nhóm hộ kinh doanh này nhà nước sẽ hỗ trợ thêm:
- Miễn phí phần mềm kế toán.
- Hỗ trợ sử dụng hóa đơn điện tử.
- Tư vấn pháp lý.
Nhóm 2: Hộ kinh doanh có doanh thu lớn hơn 200 triệu và ít hơn 3 tỷ (200 triệu < DT ≤ 3 tỷ)
Đối với nhóm hộ kinh doanh có mức doanh thu năm từ 200 triệu đồng đến dưới hoặc bằng 3 tỉ đồng/năm thì sẽ phải nộp cả thuế GTGT và thuế TNCN.
Trong đó:
Cách tính thuế GTGT được theo phương pháp trực tiếp trên % doanh thu:
- Thuế GTGT phải nộp = Doanh thu x Tỉ lệ %
- Tỉ lệ % để tính thuế giá trị gia tăng được phân theo từng ngành:
- Phân phối, cung cấp hàng hóa: 1%
- Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 5%
- Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu: 3%
- Hoạt động kinh doanh khác: 2%
- Tỉ lệ % để tính thuế giá trị gia tăng được phân theo từng ngành:
- Hộ kinh doanh có thể đăng ký áp dụng phương pháp khấu trừ khi tính thuế GTGT nếu có đủ điều kiện:
- Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra – Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ
Cách tính thuế TNCN được tính theo tỷ lệ % trên doanh thu theo từng ngành nghề:
- Số thuế TNCN phải nộp = Doanh thu x Tỷ lệ %
- Tỷ lệ % để tính thuế TNCN được phân theo từng ngành nghề như sau:
- Phân phối, cung cấp hàng hoá: 0,5%
- Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 2%
- Riêng hoạt động cho thuê tài sản, đại lý bảo hiểm, đại lý xổ số, đại lý bán hàng đa cấp: 5%
- Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hoá, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu: 1,5%
- Hoạt động kinh doanh khác: 1%
Đối với hộ kinh doanh trong nhóm 2, nhà nước quy định trách nhiệm về kê khai, sổ sách kế toán, tài khoản ngân hàng như sau:
- Trách nhiệm kê khai doanh thu: HKD phải kê khai theo quý (4 lần/năm) và phải thực hiện quyết toán năm.
- Về hóa đơn: Nếu HKD có doanh thu > 1 tỷ và có hoạt động kinh doanh bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp người tiêu dùng thì bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.
- Về sổ kế toán: Phải thực hiện làm sổ kế toán đơn giản và được hỗ trợ phần mềm miễn phí.
- Về tài khoản ngân hàng: Phải mở tài khoản riêng để phục vụ cho hoạt động kinh doanh.
Nếu hộ kinh doanh nhóm này có doanh thu 2 năm liên tiếp lớn hơn 3 tỷ đồng/năm thì phải chuyển đổi sang phương pháp kê khai như doanh nghiệp nhỏ và vừa giống như nhóm 3.
Trường hợp nếu hộ kinh doanh kinh doanh trên sàn TMĐT có doanh từ 200 triệu đồng đến dưới hoặc bằng 3 tỉ đồng/năm thì thực hiện như sau:
- Nếu sàn có chức năng thanh toán:
- Sàn khấu trừ, kê khai và nộp thay thuế GTGT, TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu.
- Nếu DT cuối năm < 200tr, được xử lý hoàn nộp thừa thuế đã nộp thay.
- Nếu sàn không có chức năng thanh toán:
- Cá nhân phải tự kê khai, nộp thuế theo từng lần phát sinh, tháng hoặc quý.
Với nhóm hộ kinh doanh này, cơ quan nhà nước cũng có nhiều hỗ trợ như miễn phí phần mềm kế toán, hỗ trợ sử dụng hóa đơn điện tử, và hỗ trợ tư vấn pháp lý.
Nhóm 3: Hộ kinh doanh có doanh thu lớn hơn 3 tỷ đồng/năm
Đối với hộ kinh doanh có doanh thu năm lớn hơn 3 tỷ đồng, thì bắt buộc phải nộp cả thuế GTGT và thuế TNCN, trong đó:
- Thuế GTGT bắt buộc phải áp dụng theo phương pháp khấu trừ:
- Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra – Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ
- Thuế TNCN được tính theo cách tính:
- Thuế TNCN phải nộp = thu nhập tính thuế x 17%
- Trong đó, thu nhập tính thuế = doanh thu – chi phí hợp lý
Đối với nhóm hộ kinh doanh có doanh thu lớn hơn 3 tỷ đồng, Bộ Tài Chính quy định rõ các yêu cầu:
- Về trách nhiệm kê khai doanh thu:
- HKD phải kê khai theo quý (4 lần/năm) và phải thực hiện quyết toán năm.
- Nếu HKD có doanh thu trên 50 tỷ/năm thì phải thực hiện kê khai theo tháng.
- Về hóa đơn: HKD bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử có mã hoặc HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền (bởi vì doanh thu lớn hơn 1 tỷ).
- Về sổ kế toán: HKD bắt buộc theo chế độ kế toán của doanh nghiệp siêu nhỏ hoặc doanh nghiệp vừa.
- Về tài khoản ngân hàng: Bắt buộc mở tài khoản riêng phục vụ kinh doanh.
- Về chuyển đổi phương pháp tính thuế: HKD được áp dụng như doanh nghiệp. Được khấu trừ thuế GTGT đầu vào từ kỳ đầu tiên.
Đối với hộ kinh doanh trên sàn thương mại điện tử thì thực hiện theo quy định sau:
- Nếu sàn có chức năng thanh toán:
- Sàn khấu trừ, kê khai và nộp thay thuế GTGT, TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu.
- Nếu doanh thu cuối năm < 200tr được xử lý hoàn nộp thừa thuế đã nộp thay.
- Nếu sàn không có chức năng thanh toán:
- Cá nhân phải tự kê khai, nộp thuế theo từng lần phát sinh, tháng hoặc quý.
Đối với nhóm hộ kinh doanh có doanh thu lớn hơn 3 tỷ đồng/năm, nhà nước hỗ trợ rất nhiều chính sách:
- Miễn phí phần mềm kế toán.
- Hỗ trợ sử dụng hóa đơn điện tử.
- Tư vấn pháp lý.
- Khuyến khích chuyển đổi sang doanh nghiệp để hưởng ưu đãi theo Nghị quyết 68 & 198.
2. Ví dụ cách tính thuế hộ kinh doanh theo Quyết định 3389/QĐ-BTC
Như vậy theo quy định trên, từ năm 2026 hộ kinh doanh sẽ dựa vào doanh thu 1 năm của để xem mình thuộc nhóm nào? Từ đó thực hiện cách tính thuế TNCN theo từng nhóm.
Ví dụ 1: Nếu tiểu thương bán tạp hóa nhỏ lẻ có doanh thu 1 năm là 180 triệu đồng/năm thì không cần phải nộp thuế nào cả. Tuy nhiên phải thực hiện kê khai doanh thu 2 lần trên năm và ghi chép sổ kế toán đơn giản.
Ví dụ 2: Nếu hộ kinh doanh, cá nhân ví dụ như 1 cửa hàng quần áo có doanh thu 950.000 triệu đồng/năm. Lúc này hộ kinh doanh phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN như sau:
- Thuế GTGT = 950 triệu đồng x 1% = 9.5 triệu đồng
- Thuế TNCN = 950 triệu đồng x 0.5% = 4.75 triệu đồng
=> Tổng mức thuế phải nộp của hộ kinh doanh là 9.5 triệu đồng + 4.75 triệu đồng = 14.25 triệu đồng
Ví dụ 3: Nếu hộ kinh doanh cá nhân ví dụ như xưởng cơ khí có doanh thu 1 năm là 5 tỷ đồng. Chi phí hợp lý được chứng minh là 3.2 tỷ đồng. Thuế GTGT đầu vào là 320 triệu đồng. Lúc này:
- Giả sử thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ và áp dụng thuế suất 10%: Thuế GTGT đầu ra = 5 tỷ x 10% = 500 triệu đồng.
- Thuế GTGT phải nộp = 500 triệu đồng – 320 triệu đồng = 180 triệu đồng.
- Thuế TNCN:
- Thu nhập tính thuế = 5 tỷ – 3.2 tỷ = 1.8 tỷ đồng.
- Thuế TNCN phải nộp = 1.8 tỷ x 17% = 306 triệu đồng.
Như vậy, theo quyết định 3389/QĐ-BTC thì hộ kinh doanh chắc chắn sẽ bỏ thuế khoản và việc kê khai thuế sẽ dựa vào mức doanh thu năm để phân loại theo từng nhóm. Với doanh thu trên 200 triệu thì HKD chắc chắn sẽ phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN theo quy định. Các hộ kinh doanh cần nắm bắt và chủ động cập nhật theo quy định mới sẽ được áp dụng từ ngày 01/01/2026.
