Kế toán viên thường phải thực hiện các loại giao dịch với khách hàng, với cơ quan quản lý mỗi ngày. Có những loại giao dịch được quy định không sử dụng tiền mặt. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn thông tin về 8 loại giao dịch không tiền mặt, kế toán cần biết để tránh vi phạm pháp luật.
1. Giao dịch góp vốn, mua bán, chuyển nhượng phần góp vốn
Theo Điều 3, Thông tư 09/2015/TT-BTC, quy định về hình thức giao dịch không tiền mặt giữa các doanh nghiệp như sau:
– “Các doanh nghiệp không sử dụng tiền mặt (tiền giấy, tiền kim loại do Ngân hàng Nhà nước phát hành) để thanh toán khi thực hiện các giao dịch góp vốn và mua bán, chuyển nhượng phần vốn góp vào doanh nghiệp khác.
– Khi thực hiện giao dịch góp vốn và mua bán, chuyển nhượng phần vốn góp vào doanh nghiệp khác, các doanh nghiệp sử dụng các hình thức sau:
+ Thanh toán bằng sét
+ Thanh toán bằng ủy nhiệm chi – chuyển tiền
+ Các hình thức thanh toán không sử dụng tiền mặt khác theo quy định hiện hành.
– Doanh nghiệp khi thực hiện giao dịch góp vốn và mua bán, chuyển nhượng phần vốn góp vào doanh nghiệp khác bằng tài sản (không phải bằng tiền) thực hiện theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp.”
2. Các giao dịch vay, cho vay và trả nợ vay lẫn nhau
Theo Khoản 2, Điều 6, Nghị định 222/2013/NĐ-CP, giao dịch không tiền mặt khi “các doanh nghiệp không phải tổ chức tín dụng không sử dụng tiền mặt khi vay và cho vay lẫn nhau”. Thay vào đó, doanh nghiệp có thể thanh toán bằng séc, ủy nhiệm chi – chuyển tiền hoặc các hình thức thanh toán khác không sử dụng tiền mặt phù hợp quy định.
3. Mua hàng hóa, dịch vụ từng lần từ 20 triệu đồng trở lên
Tại Điểm c, Khoản 1, Điều 6, Thông tư 78/2014/TT-BTC, quy định rằng “Khoản chi nếu có hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ từng lần có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên (giá đã bao gồm thuế GTGT) khi thanh toán phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
Trường hợp mua hàng hóa, dịch vụ từng lần có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên ghi trên hóa đơn mà đến thời điểm ghi nhận chi phí, doanh nghiệp chưa thanh toán và chưa có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thì doanh nghiệp được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế.
Trường hợp khi thanh toán doanh nghiệp không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thì doanh nghiệp phải kê khai, điều chỉnh giảm chi phí đối với phần giá trị hàng hóa, dịch vụ không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt vào kỳ tính thuế phát sinh việc thanh toán bằng tiền mặt (kể cả trong trường hợp cơ quan thuế và các cơ quan chức năng đã có quyết định thanh tra, kiểm tra kỳ tính có phát sinh khoản chi phí này)”.
4. Giao dịch nộp tiên vào Ngân sách nhà nước
Khoản 1 Điều 1 Thông tư 136/2018/TT-BTC quy định rằng, các đơn vị, tổ chức kinh tế có tài khoản tại ngân hàng thương mại thực hiện nộp ngân sách nhà nước (thuế, phí, nộp phạt,…) bằng hình thức thanh toán không dùng tiền mặt để chuyển nộp vào tài khoản của Kho bạc Nhà nước.
5. Giao dịch chứng khoán cho khách hàng củ công ty chứng khoán
Theo quy định của pháp luật, giao dịch chứng khoán cho khách hàng của công ty chứng khoán được thực hiện qua ngân hàng thương mại.
6. Giao dịch chứng khoán trên Sở giao dịch chứng khoán
Khoản 1, Điều 5, Nghị định 222/2013/NĐ-CP quy định rõ “Tổ chức, cá nhân không thanh toán bằng tiền mặt trong các giao dịch chứng khoán trên Sở giao dịch chứng khoán”.
Như vậy, nhà đầu tư phải mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại công ty chứng khoán để thực hiện giao dịch chứng khoán trên Sở Giao dịch Chứng khoán và chịu trách nhiệm cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin nhận biết khách hàng khi mở tài khoản giao dịch.
7. Giao dịch chứng khoán tại Trung tâm lưu ký chứng khoán
Khoản 2 Điều 55 Luật Chứng khoán 2006 quy định thanh toán chứng khoán được thực hiện qua Trung tâm lưu ký chứng khoán, thanh toán tiền giao dịch chứng khoán được thực hiện qua ngân hàng thanh toán.
Bên cạnh đó, khoản 2 Điều 5 Nghị định 222/2013/NĐ-CP cũng quy định “Tổ chức, cá nhân không thanh toán bằng tiền mặt trong các giao dịch chứng khoán đã đăng ký, lưu ký tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán không qua hệ thống giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán”.
8. Doanh nghiệp có vốn nhà nước không thanh toán bằng tiền mặt
Các tổ chức sử dụng vốn Nhà nước giao dịch không tiền mặt, trừ một số giao dịch sau:
– Thanh toán tiền thu mua nông, lâm, thủy sản, dịch vụ và các sản phẩm khác cho người dân trực tiếp sản xuất, đánh bắt, khai thác bán ra mà chưa có tài khoản thanh toán tại ngân hàng.
– Thanh toán công tác phí, trả lương và các khoản thu nhập khác cho người lao động chưa có tài khoản thanh toán tại ngân hàng.
– Các khoản thanh toán để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh liên quan đến bí mật Nhà nước.
– Bên thanh toán thực hiện việc thanh toán hoặc bên được thanh toán nhận thanh toán tại các xã, phường, thị trấn thuộc địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo, khu vực nông thôn nơi chưa có tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán.
Khoản thanh toán với giá trị dưới 20 triệu đồng, trừ trường hợp các khoản thanh toán trong ngày có giá trị dưới 20 triệu đồng cho cùng một mục đích, một đối tượng thanh toán nhưng tổng các khoản thanh toán này lớn hơn 20 triệu đồng.
Các loại giao dịch không tiền mặt trên đều được pháp luật quy định rõ ràng. Kế toán cần lưu ý khi thực hiện giao dịch để tránh ảnh hưởng đến lợi ích của chính tổ chức mình và đối tượng giao dịch.
Xem thêm:
Update nhanh 5 chính sách mới cho kế toán có hiệu lực từ 8/2019
Miễn chữ ký người mua trên hóa đơn điện tử khi nào?
Kế toán doanh nghiệp và kế toán hành chính sự nghiệp khác nhau thế nào?
